Ovog 2. maja obeležava se 500 godina od smrti renesansnog umetnika, poznatog po svojim neverovatnim doprinosima kulturi i nauci, Leonarda Da Vinčija. Italija i ceo svet prisećaju se ovog “univerzalnog genija” organizovanjem velikog broja izložbi.

Rođen je 14. aprila 1452. godine u malom toskanskom gradu Vinci, a veći deo svog života proveo je u Firenci, Milanu i Rimu.

Pet vekova kasnije, neke od njegovih najpoznatijih umetničkih dela mogu se naći oko ovih triju gradskih čvorišta.

Najpoznatije delo mu je portret “Mona Liza”, na kojoj je žena zagonetnog osmeha. Ovo je prvi psihološki portret naslikan u istoriji i zato mu se pridaje toliki značaj.

Firenca

Nakon ranih godina provedenih u provincijama, da Vinči se uputio u svoj najbliži grad, Firencu, gde je 10 godina radio sa bratstvom florentinskih umjetnika San Luka.

Malo slika je preživelo iz ovog perioda, mada je kasnije u glavnom gradu Toskane viđen kako slika svoju čuvenu “Mona Lizu”, za koju se veruje da je portret supruge jednog firentinskog zvaničnika.

Firenca je nekada bila središte srednjevekovne evropske trgovine, a ostaci iz tog doba mogu se naći širom grada. Njegova istorijska arhitektura je dobro očuvana, tako da posetioci mogu videti da su neke od tih zgrada iz da Vinčijeve prošlosti.

Najpoznatiji umetnički muzej u gradu je galerija Ufici, koja se nalazi u centru i dom je mnogim renesansnim velikanima, uključujući i dva da Vinčijeva majstorstva.

“Blagovest”, za koju se veruje da je naslikana oko 1472. godine, prikazuje Devicu Mariju i Anđela Gabrijela u prekrasnom vrtu.

U ovom delu galerije nalazi se i obnovljena nedovršena “Poklonjenje mudraca”. Leonardo je naslikao velik broj figura oko središnje grupe sa Bogorodicom, ali je svakoj obezbedio značaj i vidljivost. Centralne svetle figure obrazuju trougao,odnosno piramidu,a ona stvara dovoljno dubok prostor u kojem je ,u pozadini,naslikao ruševine neke građevine,drveće,konje i ljude.

“Nedavno očišćeno i obnovljeno “Poklonjenje mudraca” je veličanstveno i mora se videti lično”, kaže Metju Landrus, istoričar umetnosti na britanskom Univerzitetu u Oksfordu koji se specijalizirao za da Vinči.

Milano

Nakon što je boravio u Firenci, da Vinči je krenuo u Milano, gde je sačuvao dve verzije “Madone u stenama”, od kojih je jedna sada u londonskoj Nacionalnoj galeriji.

Ovo je bilo plodno vreme za da Vinčija. Napunio je svoje beležnice opsežnim istraživanjima nauke i inženjerstva – uključujući i leteće mašine.

Pružajući uvid u um umetničkog genija u punom letu, neke od tih beležnica – nazvanih “Codek Atlanticus” mogu se vidjeti u Milanskoj biblioteci Ambrosiana. Jedna od skica prikazuje da Vinčijev dizajn za rani padobran.

U Ambrosiani je i da Vinčijev “Portret muzičara”, ulje na drvetu na kojem je prikazan neimenovani muzičar koji drži partiture i nosi crvenu kapu.

Prava da Vinčijeva atrakcija u Milanu je “Poslednja večera”. Ova biblijska interpretacija je jedno od najpoznatijih umetničkih dela na svetu. Nalazi se u crkvi iz 1497. Santa Maria delle Grazie koja je delimično uništena u bombardovanju iz Drugog svetskog rata, ali na sreću “Poslednja večera” je preživela.

Rim

Da Vinči je radio i nekoliko godina u Rimu, sa prebivalištem u Vatikanu. To je bilo poslednje mesto gde je živeo u Italiji pre nego što se preselio u Amboaz, centralnu Francusku, gde je umro 1519. godine.

Umetničko delo u Rimu uključuje nedovršeni “Sveti Jeronim u pustinji”. Panel je došao u ruke pape Pija IKS – šefa Katoličke crkve iz 1846-1878 – koji ga je stavio u Pinakoteka Vatikana, umetničkoj galeriji Vatikana gde se i danas može videti.

Tu je i muzej posvećen da Vinčiju u Rimu. Ne sadrži nijedan od njegovih originalnih radova, ali nudi mnogo detalja o njegovom životu.

Postoje mašine dizajnirane iz njegovih skica i interaktivnih verzija njegovih radova.

Naravno, prava da Vinčijeva odiseja ide dalje od njegove domovine.

Evo spiska svim umetničkih dela Leonarda Da Vinčija i galerija u kojima su izložena:

•     Madona sa jabukom („Dreyfusova Madona”) (~1469) — National Gallery of Art, Vašington, SAD
•     Portret Ginevre de Benči (~1475) – National Gallery of Art, Vašington, SAD
•     Кrštenje Hrista zajedno s Verokiom (oko 1475—1478) – „Galleria degli Uffizi”, Firenca, Italija
•     Madona sa cvećem (1478—1480) – „Ermitaž”, Petrograd, Rusija
•     Madona sa karanfilom (1478—1481) – „Alte Pinakothek”, Minhen, Nemačka
•     Sveti Jeronim (oko 1480) – „Pinacoteca Vaticana”, Vatikan
•     Кlanjanje tri kralja (1481) – „Galleria degli Uffizi”, Firenca, Italija
•     Dama sa hermelinom (oko 1490) — Sesilija Galerani
•     Muzičar (Portret muzičara Frankina Gafurija) (~1490.) — „Pinacoteca Ambrosiana”, Milano, Italija
•     Portret dame (1495 —1498) – „Luvr”, Pariz, Francuska
•     Tajna večera — (1498) crkva „Santa Maria delle Grazie”, Milano, Italija
•     Madona u stenama (prva verzija) (1483—1486) – „Luvr”, Pariz, Francuska
•     Serija grotesknih karikatura (1490—1505)
•     Bitka kod Angijarija (1503), danas izgubljeni karton za zidnu sliku u firentinskoj skupštini
•     Mona Liza (1503 —1505/1506) – „Luvr”, Pariz, Francuska
•     Leda i labud (1508) — (sačuvane su samo kopije)
•     Sveti Jovan Кrstitelj (~1514) – „Luvr”, Pariz, Francuska
•     Bahus (1515) – „Luvr”, Pariz, Francuska